Για την ακρίβεια η ζωή της μιας γυναίκας μπαίνει μέσα στη ζωή της άλλης και λειτουργώντας αναδραστικά διαμορφώνει ένα πλέγμα σχέσεων και καταστάσεων που αποδίδουν τα χαρακτηριστικά του χρόνου και του τόπου στον οποίο επισυμβαίνουν οι ιστορίες.

Ωστόσο στα πλαίσια ενός ενιαίου χώρου και χρόνου κάθε ιστορία κρατάει ένα μεγάλο βαθμό αυτοτέλειας, έτσι που θα μπορούσε να σταθεί από μόνη της αφηγηματικά.

Η σύγχρονη Κέρκυρα είναι η σκηνή που υπάρχουν, ανασαίνουν, κινούνται ή βαλτώνουν οι πέντε γυναίκες της ίδιας γενιάς, στην περίοδο που στο νησί συμβαίνουν ραγδαίες και μεγάλες αλλαγές.

Καινούργιες δυνάμεις σαρώνουν ήθη και συμπεριφορές σταθερές για πολλά χρόνια, ανατρέποντας πρότυπα βίου και αξιακές κλίμακες.

Οι οικονομικές ανατροπές και η εμφάνιση καινούργιων ρόλων στην ζωή αναδιαμορφώνουν τους χάρτες του κύρους και της κοινωνικής δύναμης.

Σε αυτό το πεδίο των συνεχών μεταβολών, οι ζωές των νέων ανθρώπων είναι δύσκολο να υπακούσουν σε ένα ατομικό σχεδιασμό και ένα προγραμματισμό σε βάθος χρόνου.

Μαζί με το εξωτερικό τοπίο, όμως, αλλάζει δραματικά και το εσωτερικό τοπίο των ανθρώπων, το τοπίο της ψυχής τους.

Η Μαριάννα, τελευταίος γόνος μιας αρχοντικής οικογένειας, λιμνάζει μέσα στην παρακμή του κοινωνικού της χώρου, χωρίς δυνάμεις για να υπερβεί τους αρνητικούς όρους της ζωής της.

Αντίθετα η Καίτη, η μετανάστρια που χωρίς καμιά προϋπόθεση, «φυτεύεται» στο νησί, έχει την ορμή και τις ψυχικές δυνάμεις, τα αντανακλαστικά και το σθένος να ξεπεράσει τις δυσκολίες που ανακύπτουν.

Με την αντοχή να υποβιώσει αν χρειαστεί, θα χαρεί την πρόοδό της και έχοντας την ανάμνηση της προηγούμενης ανέχειας της θα διεκδικήσει το μερτικό της στη ζωή.

Οι τροχιές των δύο γυναικών συναντώνται μέσα στο σπίτι της Μαριάννας την ώρα που η Μαριάννα έχει εξαντλήσει κάθε διάθεση για ζωή, ενώ η Καίτη δίνει με όλες της τις δυνάμεις τον αγώνα για την επιβίωση.

Την ίδια στιγμή η Έλενα, χαρακτηριστική περίπτωση αμοραλίστριας και καιροσκόπου, είναι έτοιμη να αξιοποιήσει όλα τα προσόντα της και επίσης να εκμεταλλευτεί όλες τις αδυναμίες των άλλων σε μια προσπάθεια κοινωνικής και προσωπικής αναρρίχησης.

Ένας εγωκεντρισμός που ευτελίζει ωστόσο, ότι υπάρχει γύρω χωρίς κανένα σεβασμό και καμιά αναστολή.

Η Φρίντα, που το μεγάλο τουριστικό ρεύμα την απόθεσε στα ακρογιάλια του νησιού για να βρει τον έρωτα της ζωής της θα πέσει στο τέλος θύμα της ερωτικής πλεκτάνης και της απιστίας.

Το πιο ενδιαφέρον, ίσως πρόσωπο, η Φαίδρα, με την ιστορία της να συνοψίζει τη μοίρα των πιο συνειδητοποιημένων ανθρώπων της γενιάς της, φαίνεται να δοκιμάζει με οδυνηρές επιπτώσεις, τις καθαρές και στέρεες αντιλήψεις και αρχές της στο δύσκολο και απρόσμενο από πολλές απόψεις πεδίο της πραγματικής ζωής.

Επιφορτισμένη με ένα ατελείωτο πλήθος ευθυνών, οικογενειακών, επαγγελματικών και κοινωνικών, κινείται με ρυθμούς εξουθενωτικούς για να τα βγάλει πέρα χωρίς να τα καταφέρνει πάντα.

Η ανεξαρτησία της, το κοινωνικό και επαγγελματικό της καθήκον, η φιλία και η αλληλεγγύη, οι σχέσεις της συνωστίζονται στον περιορισμένο ζωτικό της χώρο και ασφυκτιούν.

Μια γεμάτη και συγχρόνως ελλειμματική ζωή εξελίσσεται με τους δικούς της κανόνες και αναλώνεται στο επίπεδο της πιο ρουτινιέρικης καθημερινότητας.

Ό,τι επιζεί από τις μεγάλες αρχές και τα νεανικά όνειρα βρίσκει κάποιες φορές δικαίωση στην αντιμετώπιση των παιδιών, των δικών της ή των μαθητών της.

Το σκηνικό των ιστοριών, είναι όπως είπαμε ήδη η Κέρκυρα και κυρίως η πόλη.

Από την ψυχική ευφροσύνη μέχρι την βαριά δυσθυμία.

Η βόλτα στον κόλπο της Γαρίτσας, η απόλαυση του καφέ ένα ηλιόλουστο πρωινό στη Σπιανάδα από τη μια και από την άλλη οι διαδρομές μια συννεφιασμένη μέρα στα στενά με τα πολύ ψηλά κτίρια, είναι όντως τα σκηνικά που ταιριάζουν στην ανάλογη κάθε φορά ψυχική κατάσταση.

Στην αφήγηση της Λιάνας το σκηνικό της πόλης αξιοποιήθηκε εξαιρετικά.

Η εποπτεία του αστικού χώρου πραγματοποιείται από το ύψος του ανθρώπινου βλέμματος αποκλείοντας κάθε θέαση που θα μπορούσε να εξωραΐσει το τοπίο. Να μας ωθήσει δηλαδή να το αντιληφθούμε τουριστικά ή με το ιδιαίτερο ενδιαφέρον ενός ειδικού.

Από την άλλη είναι αξιοσημείωτος ο τρόπος περιγραφής των εσωτερικών χώρων.

Το σπίτι της Μαριάννας περιγράφεται με την προσοχή επικεντρωμένη σε όλα εκείνα τα στοιχεία που θυμίζουν την αρχοντική καταγωγή της οικογένειάς της.

Το γενεαλογικό δέντρο, τα πορτραίτα στους τοίχους, τα βαριά έπιπλα και οι μεγάλοι χώροι, μαζί με τις αργές κινήσεις των ανθρώπων μέσα σε αυτούς, αποδίδουν το κλίμα ενός προϊόντος ξεπεσμού.
Αντίθετα το σπίτι της Φαίδρας είναι ο χώρος μιας διαρκούς κινητικότητας.

Πάντα υπάρχει ζωή και ανθρώπινη παρουσία εκεί μέσα.

Στο σαλόνι, στην κουζίνα προπαντός μα και στις κάμαρες, η συγγραφέας περιγράφει τα αντικείμενα και τους τρόπους χρήσης τους με ρυθμούς που μερικές φορές γίνονται απίστευτοι και συνακόλουθοι μιας νεύρωσης που χαρακτηρίζει τους σημερινούς πολυάσχολους ανθρώπους και κυρίως τις γυναίκες που είναι συγχρόνως σύζυγοι, μητέρες, εργαζόμενες και συχνά ενεργοί πολίτες.

Είναι ίσως οι ταχύτητες που συγκαλύπτουν την αμηχανία της βαθύτερης ύπαρξης.

Σε αυτές τις περιπτώσεις των κλειστών χώρων η αφήγηση και οι περιγραφές της θυμίζουν κινηματογραφικούς τρόπους με μια επιμονή στις λεπτομέρειες των πραγμάτων και των ανθρώπινων κινήσεων.

Από αυτήν την άποψη , όπως και από πολλές άλλες η αφήγηση είναι συναρπαστική καθώς συμβαίνει να είναι συγχρόνως λεπτομερής, ακριβής και εύστοχη.
Αυτή η δεινότητα καταγράφεται στα πολύ θετικά επιτεύγματα του βιβλίου.

Επίσης, θεωρώ, πως στο συγκεκριμένο βιβλίο, που ασχολείται με τις ζωές των γυναικών και αποδίδει κυρίως τα βιώματά τους χωρίς τη μεσολάβηση ενός θεωρητικού στοχασμού για το πρόβλημα της γυναίκας, χωρίς τη μεσολάβηση, δηλαδή, μιας φεμινιστικής οπτικής, είναι:

σημαντικό επίσης επίτευγμα που η συγγραφέας απέφυγε επιμελώς όποια φεμινιστική ρητορεία, αποδίδοντας τα βιώματα των γυναικείων υπάρξεων ως προϊόντα μιας άμεσης συνάντησής τους με την πραγματικότητα, για να μην πω, μιας πρόσκρουσής τους σε αυτή.

Νομίζω πως, έτσι η συγγραφέας, διαφύλαξε τη γυναικεία της σκοπιά από μια διακηρυκτική νόθευση.

Τελειώνοντας ετούτη τη μικρή αναφορά μου στο βιβλίο «ιστορίες γένους θηλυκού» της Λιάνας Βραχλιώτη θα ήθελα να συνοψίσω ως εξής τις εντυπώσεις μου.

Ο αφηγηματικός ρυθμός, η σύνθετη δομή και η αρχιτεκτονική του βιβλίου, με την διασταύρωση και τη διαπλοκή πέντε ιστοριών, η αυθεντικότητα των γυναικείων χαρακτήρων, μα και η αξιοποίηση των χώρων της πόλης και των σπιτιών, ως σκηνικού της δράσης του βιβλίου, μας έχουν προσφέρει ένα ολοκληρωμένο έργο που αξίζει να το διαβάζουμε και να το αποθυσαυρίζουμε.